Actief vanaf de start! Maak jouw eerste les tot een succes

Voor de eerstejaars studenten is volgende week de kennismaking met het hoger onderwijs en voor de meesten is dit best spannend. ‘Hoe zijn die docenten? Wat is het niveau? Wie zitten er in mijn groep’? Binnen een paar dagen is hun oordeel geveld: is dit een verlengde van hun middelbare school of gaat het er nu opeens heel anders aan toe?

Ik hoop dat studenten dat laatste gaan ervaren. Dit betekent natuurlijk wel dat wij ervoor moet zorgen dat zij die ervaring ook krijgen. Helaas bestaat een eerste les vaak uit veel administratieve zaken: de presentie, het doornemen van de handleiding en het weekschema, de toetsing en het maken van afspraken. Mogelijk noodzakelijk, maar ook best saai en vervelend. Realiseer je dat studenten deze werkwijze meestal 3 of 4 keer in de eerste week op hun afkrijgen. We zetten studenten hiermee direct in een passieve rol en dat is toch niet wat we willen?

De meeste studenten komen gemotiveerd naar hun nieuwe opleiding en willen zich graag een vak of beroep eigen maken. Stimuleer deze motivatie door studenten actief te maken vanaf de start. Laat ze direct het vakgebied binnenstappen door ze een uitdagende opdracht te geven die betrekking heeft op jouw cursus of vak. Belangrijke criteria voor een dergelijke opdracht zijn:

• Zorg voor een uitdagende opdracht die een beroep doet op het kritisch denkvermogen van studenten. Geen simpele schoolopdracht maar een realistische beroepstaak.
• Koppel de opdracht altijd aan de inhoud van jouw cursus. Zo dompel je studenten onder in de vakinhoud en ervaren ze wat de relevantie is.
• Koppel de opdracht zo veel mogelijk aan de belevingswereld van studenten, denk aan bijbaantjes of het studentenleven. Dit verhoogt hun motivatie.
• Laat studenten samenwerken. Dit bevordert de binding tussen de studenten.
• Zorg voor energie en dynamiek. Geef ze een beperkte tijd en kijk wat ze eventueel ook buiten het klaslokaal kunnen doen.
• Doe aan follow-up. Bespreek de opdracht na en honoreer de inspanning en de bijdragen van studenten. En expliciteer daarna de link met jouw cursus en waarvoor deze relevant is.

Op deze manier zet je studenten direct aan het werk en aan het leren. Je zet hiermee de toon voor jouw cursus. Vervolgens kun je het laatste deel dan nog besteden aan zaken als afspraken en regels en/of wat jij nog nodig acht voor de cursus.

Activeer dus vanaf de start en realiseer je dat wat jij doet in de eerste les vaak bepalend is voor de rest van de cursus en voor het gedrag en de motivatie van studenten tijdens de cursus. En laat studenten hierdoor ervaren dat het er anders aan toegaat in het hoger onderwijs dan op de middelbare school.